Cumhuriyetin İktidarı ve Yıkımlar
Ankara’da yapılan mesleki bir danışma-değerlendirme toplantısından ilginç bilgilerle döndüm. Bir tanesini sizinle paylaşmak isterim.
Son yıllarda, Ankara merkezli birçok Cumhuriyet mimarlığı simgesel bina apar topar yıkılmaktadır. Büyük çoğunluğu kamu kullanımındaki bu yapılar, ilk dönem modernizmi ile kuruluş ve ilk cumhuriyet dönemlerinin simgeleridir. Peki, yıkılan yapıların yerine ne yapılmaktadır? Ya Selçuklu-Osmanlı özentisi yapılar, ya da boş bırakılıp açık otopark olarak kullanılan alanlardır.
AKP iktidarının tek adam-totaliter yönetim anlayışını sağlama aldıktan sonra ve şimdilerde yeni bir döneme girdiği tespit ediliyor. Yeni dönem, var olan uygarlığın yıkılarak yok edilmesi ve yerine daha ilerici olmayan bir ideolojinin ikame edilmesi olduğu söyleniyor.
Ankara başta olmak üzere, ülkenin birçok kentinde uygarlığın başlangıç ve gelişmesini çağrıştıran cumhuriyet mimarlığı binalarının yıkılmasının, hatta yerine açık otopark yapılma pahasına yıkılmasının, en önemli gerekçesinin bu daha geri ideolojik arayışlar olduğu ifade ediliyor.
Bir toplantı sonrası bilgi paylaşımını yukarıdaki tümcelerde yaptıktan sonra, yazıya bir ara tespitle devam edelim.
Mimarlık ve kentin fiziki oluşumu kesinlikle ideolojiyle doğrudan alakalıdır. İktidarlar, dönemlerine ait kalıcı iz bırakmak için kent ve mimarlık üzerinden politika üretirler. Kentin binaları, sokakları, meydanları, park ve bahçeleri, heykelleri, panoları ve diğer kamusal alandaki simgesel yansımalar, tasarımlar bu ideolojik kent politikalarının sonucudur. Kentlerin görünür suretleri, kamusal alan yüzeyleri, kenti iktidarları ve yönetenleri ile yaşayanlarının aynasıdır. Tam bu noktada, “kent estetiği” meselesinin ne kadar önemli olduğunu hatırlatmakta yarar vardır.
Rahmetle andığım Prof. Dr. Maruf Önal, 1940-50’li yıllarda mimarlık alanına girmiş, cumhuriyetin 2. kuşak mimarlarındandır. Bu kuşak mimarların ürettiği yapı ve kent parçaları özgün mimari değerleriyle diğerlerinden hemen ayrışır. Maruf Hoca’mız ekibiyle birlikte bu cumhuriyetin 2. dönem mimarlığını yansıtan bir yapı grubunu Çanakkale’de tasarlamıştır. 1982 yılında tasarlanan bu yapı grubu, kordondaki belediye sosyal tesisleri ile daha yenilerde yıkılan tiyatro salonu-kütüphane binalarıdır. İnşa edilmeyen bir bölümü de sosyal tesislerinin arkasındaki açık otopark alanına yapılması önerilen belediye otelidir.
Yukarıdaki paragrafı neden yazdım?
Kıssadan hisse, Ankara’da cumhuriyet mimarlığı yok edilip otopark olarak kullanılıyor da, Çanakkale’deki cumhuriyet mimarlığı yıkılıp neden otopark olarak kullanılmasın.
Tebrikler, Çanakkale’nin iktidarı bunu da başardı…
Mimar İsmail Erten Son Yazıları...
- 25/12/2019 Cumhuriyetin İktidarı ve Yıkımlar
- 17/12/2019 Geleneksel Çarşıda Değişim…
- 10/12/2019 Otopark, Trafik ve Politika, Planlama…
- 22/11/2019 Görmeyen Tuttuğunu Öpüyor… Schliemann Hırsız Mı?
- 13/11/2019 Kamusal Yaşam Alanlarında Eşitlikçi, Kişisel Yaşam Alanlarında Özgürlükçü…
- 01/11/2019 Kentin Kuzeyi…
- 23/10/2019 Behramkale – Assos Koruma Planı…
- 08/10/2019 “Mimarlık… herkes için konut” “Architecture… housing for all”
- 13/09/2019 Siyasi Rol Çalma…
- 09/09/2019 İnşaatın Kendisi Zaten Kriz…
Sizin Yorumunuz...
Sizin Yorumunuz...
Son Haberler...
Yorumlar...
Henüz yorum yok...