“TMO Piyasa’ya Neden Müdahale Etmiyor?”

CHP Milletvekili Öz, çeltik üreticilerinin yaşadıkları sorunları bir araştırma önergesi ile TBMM gündemine taşıdı. Çiftçilerin ekimden hasada ve pazarlamaya kadar olan süreçlerdeki sorunlarını irdeleyerek, yaşanan sorunların çözümü noktasında iktidar partisinde ve parlamento da farkındalık yaratmak ve konunun bütün yönleri ile TBMM’de araştırılarak incelenmesini ve çözüm önerilerinin ortaya konmasını talep etti.

Öz, TBMM Başkanlığına verdiği araştırma önergesinde şunları vurguladı;

“Çeltik Türkiye’nin hemen hemen bütün bölgelerinde yetiştirilebilmektedir. Ekim alanı ve üretim kapasitesiyle, Marmara ve Karadeniz Bölgelerimiz en üst sıradadır. Edirne, Samsun, Balıkesir, Çanakkale, Çorum illerimizde gerçekleştirilen üretim ülkemiz toplam üretiminin %82’sini karşılamaktadır.  Çanakkale’de de başta Biga olmak üzere, 11.348 ha alanda ekim yapılmakta; yaklaşık 90.295 ton çeltik üretimi ile ülke üretiminin %10’u ilimizde gerçekleşmektedir.

Pirinç üretimimiz iç tüketime yetmemekte ve ülkemiz gittikçe artan oranlarda pirinç ithal etmektedir. Ülkemiz son 15 yıllık periyotta çeltik verimi ve üretiminde önemli artışlar sağlamış olsa da henüz kendi iç tüketimini karşılayabilecek rakamsal büyüklüklere erişememiştir.  2012/13 dönemi pirinçte yeterlilik oranı %86,9 seviyelerinde gerçekleşmiştir.

Çeltik ve pirinç beslenmedeki yeri ve sahip olduğumuz üretim kapasitesi göz önünde bulundurulduğunda stratejik bir üründür ve ülkemizde üretim maliyetlerinin yüksek oluşu nedeniyle üreticinin ve çeltik üretiminin korunması ülkemiz tarım ekonomisi açısından bir zorunluluktur. Hatalı ithalat politikaları nedeniyle çiftçi ürününü satamamakta, İthal pirinçlerle fiyat, standardizasyon ve pazarlama stratejileri nedeniyle rekabette zorlanmakta piyasa fiyatları üreticinin maliyetlerinin dahi altında kalmaktadır.

Ülkemiz potansiyel üretim alanları göz önüne alındığında, ithalatçı olmak pozisyonundan önce kendine yeter, ardından ihracatçı ülke olma pozisyonuna geçmek mümkündür. Bunun yapılabilmesi için sulanabilir yeni alanlar açılmalı, sulama ücretleri düşürülmeli ve çeltik üreticisi doğru destekleme araçlarıyla desteklenmelidir. Rekabeti oluşturan koşullar sağlanıncaya kadar, çeltik üreticisi ithal edilen düşük fiyatlı ürünlere karşı korunmalıdır. TMO üretici fiyatlarının gerilediği durumlarda piyasaya zamanında müdahale etmeli, üreticiyi mağdur etmeyecek şekilde doğru zamanlı olarak piyasada fiyat açıklayarak ve alım yaparak müdahale etmelidir. 2015 yılı ürün maliyeti 1,75 kuruş iken bu yıl piyasada 1,35 liraya alıcı bulmaktadır. Buda üreticinin perişan olması demektir. Verilen destekler üretim maliyetleri dikkate alınarak belirlenmeli, Sertifikalı tohumluk kullanımının yaygınlaştırılması için prim ödemelerinde sertifikalı tohumluk kullananlara yapılan destekler artırılmalıdır. Çeltik hasat döneminde ithalat yapılmasının kesinlikle önüne geçilmelidir ki ülkemiz üreticisinin nihai ürünü piyasada maliyet fiyatlarının üstünde alıcı bulsun. Üretimde kullanılan gübre, mazot, tarımsal sulamada kullanılan elektrik gibi girdilerde KDV`ler kaldırılarak bu girdilerin birim fiyatlarının düşürülmesi sağlanmalıdır.

Çeltik üretimi alanında yaşanan sorunlar ve TMO’nun piyasaya üreticilerimiz lehine müdahale etmemesinin nedenlerinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasa’nın 98 ve T.B.M.M. İçtüzüğü’nün 104 ve 105. maddeleri uyarınca “Meclis Araştırması” açılmasını saygılarımızla arz ederiz.”