“Bilgisayar Kullanırken Gözlerinizi Kırpmayı Unutmayın”

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ)’nden Serhat Çoban, Tıp Fakültesi Hastanesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İsmail Erşan ile bilgisayar ekranlarının göz sağlığına etkileri üzerine bir röportaj gerçekleştirdi:

Bilgisayar ekranlarının göz sağlığı üzerinde ne gibi etkileri vardır?
Bilgisayar kullanımın yaygınlaşması ile birlikte göz ile ilgili rahatsızlıklar ciddi oranda artmıştır. Gözlerde ağrı, kuruluk hissi, batma, yanma, kaşıntı, sulanma, kızarıklık, bulanık görme, nesneleri çift görme gibi şikayetler görülmektedir. Bu şikayetlerin bilgisayar kullanıcılarında yaygınlığı %60-90 kadardır. Günümüzde, yoğun iş temposu ile birlikte bilgisayar ekranı başında kalma süresi 7-8 saati bulan kişilerde bu şikayetler daha da sık ve şiddetli görülmektedir.

Bilgisayar kullananlardaki göz problemleri çoğunlukla nelerdir, niçin ortaya çıkar?
Bilgisayar kullanıcılarının bu sıkıntıları “Computer Vision Syndrome (bilgisayara bakma sendromu)” olarak bilinmektedir. Normalde dakikada 14-18 defa gözümüzü kırparken bilgisayar karşısına geçtiğimizde göz kapaklarımızı kırpma sayımız 6-7’lere düşmektedir. Azalan göz kırpmasıyla yeteri miktarda gözyaşı salınamamakta ve göz küresi yeteri miktarda ıslanamamaktadır. Sonuç olarak göz de belirgin şikayetler ortaya çıkmaktadır. Büro gibi klimalı ortamlar, sıcak yaz ayları gibi gözyaşı buharlaşma hızının arttığı ve ortam neminin azaldığı durumlarda bilgisayar kullanıcılarının şikayetleri artmaktadır.

Bu zararlı etkileri azaltmak mümkün mü? Ne yapılabilir?
Çalıştığımız ortam iyice havalandırılmalı, ekran başında uzun süre kalınmamalı, 45 dakika ekran karşısında kalındı ise 15 dakika süreyle daha az görsel dikkat gerektiren işle uğraşılmalı, ekran karşısında bilinçli olarak belirli aralıklarla gözlerin kırpılması alışkanlık haline getirilmelidir.

Bilgisayarın gözleri bozduğu doğru mudur? Bilgisayarın göz sağlığını bozmaması için nasıl tedbirler almalıyız?
Bilgisayarın gözü bozduğu yönündeki düşünce yanlış olup uygun şartlarda kullanılmadığında kullanıcılarda bahsettiğimiz rahatsızlık hissine neden olmaktadır. Bilgisayar ekranının zararlı etkilerinden korunmak için, uygun çözünürlükte bir ekran kullanılmalı, ekran filtrelerinin veya benzer şekilde filtre özelliği olan gözlüklerin de bir göz doktorunun önerisiyle ekran karşında kullanılması gerekebilir.

Bilgisayar ekranının duruşu nasıl ayarlanmalıdır?
Bilgisayar ekranıyla kişi arasındaki mesafe çok önemlidir. Kabaca bir kol mesafesi olacak şekilde ayarlanabilir. Bilgisayar ekranının üst seviyesinin, göz seviyesini aşmamasına özen gösterilmeli, bu sayede göz kapakları arasındaki açıklık daha az olacağından gözyaşı etkin bir biçimde gözü ıslatabilmektedir.
Bilgisayar klavyesi ekranın hemen önünde olmalıdır. Yana yerleştirilen klavye, gözlerin daha çabuk yorulmasına neden olmaktadır. Aynı nedenle kaynak ve dokümanların da ekranın hemen yanına yerleştirilmesi gerekmektedir.

Bilgisayar ekranından en az etkilenmek için nelere dikkat edilmeli?
Uygun çözünürlükte ekranın seçilip, doğru şekilde konumlandırılmasına ilave olarak ekran üzerindeki toz ve lekelerin parlama ve yansıma problemine karşı temizliği de önemlidir. Bu koruyucu önlemlere ilave olarak göz doktorunun uygun gördüğü kişilerin mevcut gözyaşına destek olması amacıyla yapay gözyaşı damlalarını kullanması gerekmektedir.

Ebeveynlere tavsiyeleriniz nelerdir?
Yapılan çalışmalarda çocuk ve ergenlerin % 87’sinin rutin olarak bilgisayar oyunu oynadığı, 2 ile 7 yaş arası çocukların haftada 3 ila 5 saat, 8. ve 9. sınıf öğrencilerinin ise haftada ortalama 9 saat bilgisayar oyunu oynadığı tespit edilmiştir. Bilgisayar oyunlarının çocuğun ruhsal ve fiziksel gelişimindeki olumsuzluklar düşünüldüğünde ailelerin, çocuklarının oynadığı bilgisayar oyunlarının içeriğini ve bilgisayar karşısında geçirilen zamanı denetlemeleri gerekmektedir. Başta bilgisayar olmak üzere teknolojik aletleri kullanma konusunda yasaklayıcı değil yönlendirici bir tutum sergilenerek, çocuklara yararlı kullanımı öğretilmelidir.

[comu.edu.tr]