Mark Wallinger ‘Sinema Amnesia’ İsimli Eserini Tanıtttı

British Council tarafından yürütülen, ?Sivil Toplum Diyaloğu: Kültür Köprüleri Programı? çerçevesinde Avrupa Komisyonu tarafından da desteklenen ?Benim Kentim? programı kapsamında Çanakkale için özel bir sanat projesi üreten İngiliz sanatçı Mark Wallinger kent için tasarladığı “Sinema Amnezi” adlı eserini 15 Haziran 201 Salı günü düzenlen bir toplantıda tanıttı.

Türkiye ile Avrupa arasındaki diyaloğun sanat ve kültür aracılığıyla güçlendirilmesini hedefleyen, Platform Garanti Güncel Sanat Merkezi ve Anadolu Kültür işbirliğiyle British Council tarafından yürütülen, ?Benim Kentim? projesi, Çanakkale dahil Türkiye?de 5 kentte gerçekleştiriliyor.

Projenin başladığı 2009 Mart ayından beri farklı zamanlarda kenti ziyaret ederek, bir çok kent sakiniyle görüşen İngiliz sanatçı Mark Wallinger, Irak savaşını protesto eden Brian Haw’ın 2005 yılında İngiltere parlamentosu önünde yürüttüğü savaş karşıtı kampanyayı, Londra’daki Tate Britain galerisine taşıdığı ve “State Britain” (Britanya Devleti) adını verdiği eseriyle 2007 yılında İngiltere’nin önde gelen görsel sanat ödüllerinden biri olan Turner ödülünü aldı.

Çanakkale?nin Truva ve Gelibolu gibi önemli değerlerinin, genellikle buradan geçip gidenlere yönelik bir tanıtım kampanyası gibi işledigini belirten ve kent sakinleri için inşa edilmiş, kamusal bir mevcudiyet ya da ifade olmamasından bahseden Wallinger, Çanakkale sakinlerine özel bir yapıt üretmek istemiş.

Kent için, duygulara hitap eden ve kentin eşsiz tarihi ve kültürel değerleri karşısında bir sanatçı olarak nasıl etkilendiğini anlatan bir yapıt düşlediğini dile getiren sanatçı, ?Sinema Amnezi? adını verdiği proje önerisini tasarlarken en çok etkilendiği şeyleri şöyle tanımladı: ?Çanakkale Boğazı, binlerce yıldır Avrupa ve Asya kıtasını birleştiren o eşsiz konumu sayesinde bugünlere dek uzanan mitolojisi ve bir o kadar eski tarihi ile büyüleyici bir karaktere sahip. Yüzyıllar boyunca farklı imparatorluklar gerek tarihte gerekse mitolojik hikayelerde, tam da bu noktada birbirleriyle çatışmışlar. Tarihi ve coğrafi olarak Truva ve Gelibolu arasında yer alan Çanakkale?de yaşam, boğazdan geçen kargo gemilerine aldırmaksızın ve geçenlerin dikkatini bir neslin kayboluşuna çekmek istercesine karşı kıyıda, şatafatlı bir şekilde dağlara kazınmış bir davetin farkına bile varmadan, gündelik dokusunda umursamazca ve tüm canlılığıyla devam ediyor. Boğaz ve gerisinde uzanan yarımada, sadece çağdaş Türkiye değil, dünyanın diğer ucunda iki farklı ülkenin de tarihinde dönüm noktası olmuş. Britanya İmparatorluğu boyunca gönüllüler aradığımız o günlerden bugünlere ne kadar çok yol katettiğimizi görmek ve aynı zamanda yaşanan kahramanlığı ve bu çılgınlığı anlayabilmek için, Gelibolu?ya gelmek yeterli. İşte tüm bu nedenlerle Çanakkale bana, kamusal mekan işi tasarlamak için zor ama bir o kadar da büyüleyici bir ortam sundu.? diyen Wallinger, boğazın en dar noktasına gecici bir yapi olarak kurulacak ve sinema salonunu andıran ?Sinema Amnezi? eseriyle, ziyaretçilerine, sürekli olarak boğazın 24 saat öncesini gösterecek. Sinema salonuna girmeden önce görüğümüz görüntü ile içeride ekranda gösterilen görüntüye baktığımızda, dün ve bugünü aynı anda seyredemeyeceğimizi farkediyor, kabul ediyoruz. Aynı zaman dilimine denk düşen bir anda hem var olup hem de onu anlatamayacağımızı anlıyoruz.

Sinema Amnezi ile sanatçı ziyaretçilerine zamana, tarihe ve gündelik yaşantıya ait hafızalarını sorgulama şansı veriyor.

SİNEMA AMNESIA

Sinema Amnezi, Çanakkale Boğazı?nın en dar noktası olan Çimenlik Kalesi?nin sahil şeridinde kurulacak olan geçici bir sinema salonudur. Ekranda gösterilecek olan Ulysses isimli film ise, boğazın kesintisiz ve 24 saat öncesini gösterir. Dış duvarına boğazın karşı yakasının görüntüsünü kesintisiz kaydedecek bir kameranın sabitlendiği bu yapı, bir karanlık oda hissi verecektir. Hikaye anlatıcıları için en küçük zaman döngüsü olarak sayılabilecek ?bir gün? bu karanlık oda içerisinde kesintisiz olarak dünü yansıtmaya devam eder. James Joyce?un ölümsüz eseri Ulysses?de bir günlük zaman dilimi anlatılır. Homer?in İlyada?sı ve Truva atı da bu projeye ilham veren konulardandır. Mitolojinin ve yakın tarihin bir araya geldiği zengin bir kültüre sahip Çanakkale?de yüzlerce yıldır boğazdan gelip geçen yada karşı kıyıya gidip dönen gemiler hayranlıkla seyredilebilir.

Sinema Amnezi kendimizi içinde kaybedeceğimiz bir zaman makinası gibi… ve izleyiciyi şu sorularla baş başa bırakmayı diliyor, ?Sinemada dünü ve bugünü aynı anda seyredebilir miyiz? Aynı anın içinde hem var olup hem de o anı geçmişcesine anlatabilir miyiz?. Geçtiğimiz 24 saatte tam olarak neler değişti? Gördüğümün ne kadar farkındayım, farkında olduğumun ne kadarını anlamaya çalışırken unuttum? Güneş, ay ve yıldızlar hissettirmeden yer değiştirmiş, gördüğümüz o gemi şimdi çok uzaklara gitmiş ve deniz bugün daha sakin. Dün. Bu gördüğümüz zamanın gölgesinde, tam neredeydim? hatırlıyor muyum? Tekrar görmek, aslında ilk defa farketmek: bakmak, tekrar bakmak, hatırlamak için ilham vermek ve unutmak için hatırlamak. Bugün de az çok aynı insan mıyım??