Az Bilinen Bir Troia Atı Betimi

Az Bilinen Bir Troia Atı Betimi
Fecri Polat
27/09/2020

Troia kuşatmasının sürdüğü on yıla son veren ünlü oyun Troia Atı hilesidir. Akhaların en akıllı savaşçısı Odysseus, on yıldır aşılamayan Troia surlarını aşmak için bir hile bulmuştur. Bu hile, ahşap bir at yapmak ve bunun içine asker saklayarak Troialılara ve Tanrıça Athena’ya bir armağan gibi bırakıp geri çekilmektir. Bu fikir Akhalar tarafından kabul edilir ve Epeius tarafından tahta at inşa edilir. İçine Odysseus ile birlikte en iyi Akha savaşçıları konur. Büyük, içi boş bir yapı olan atın bir tarafında kapaklı bir kapı, diğer tarafında ithaf niteliğinde bir yazıt vardı. Efsanenin farklı versiyonlarına göre, atın içinde saklanan savaşçıların sayısı ‘üç bin’den ‘yirmi üç’e kadar değişiyor. Fakat en küçük rakam olan “yirmi üç” sayısı daha makul bir sayıdır. Bu durum aslında uzun, zahmetli ve sayısız dini düşünceyle çevriliydi; başlangıçta gizli bir savaş silahı olacak olan şey, aynı zamanda tanrıça Athena’ya bir sunuydu. Bu nedenle de her bir tahtası özenle Kaz Dağı’ndan getirilen köknar ağaçlarından yapılıyordu (köknar ağacı konusunda ayrıntılı bilgi için bakınız.)

Atın inşası bittikten sonra ise Akha ordusu, Tenedos (Bozcaada) arkasına saklanmıştır. Oyunun tam başarısı, Akhaların, Troialıları kuşatmayı kaldırdıklarına inandırma becerisine bağlıydı. Akhalar, ordularının tamamen geri çekilmesini simüle edeceklerdi. Bunun için kamplarını ve ekipmanlarını yaktılar ve gemilerine binerek çekildiler. Atın yanında nöbetçi bırakılan ve Troialıları ikna etmesi için görevlendirilen Sinon, Priamos’a götürülür ve bütün hünerlerini göstererek Priamos’u ikna eder. Tahta atın Tanrıça Athena için yapılmış bir sunak olduğunu, o nedenle bu kadar büyük yapıldığını ve içeri alınmaması durumunda Tanrıça Athena’nın Troialılara yeni felaketler getireceğini ve kendisinin de Akhalar tarafından kurban seçildiğini, karanlıktan yararlanarak kaçtığını ve bu nedenle Troialılardan yana konuştuğuna kralı ikna eder.

Bu duruma Rahip Laokoon ve Priamos’un kızı bilici Kasandra inanmazlar. Sinon’a inanılmaması gerektiğini ve atın yakılmasını öneren rahip Laokoon, Akhalardan yana tavır alan Tanrı Poseidon tarafından denizden gönderilen iki büyük yılan tarafından iki oğlu ile birlikte öldürülür. Troialılar bu olaydan sonra, zaten biliciliği Apollon tarafından geri alınan Kasandra’nın da söylediklerini dinlemezler. Kentin batı kapısı genişletilir ve at içeri alınır.

Sonunda Troialılara göre savaş bitmiştir. İçkiler içilir, eğlenceler yapılır. Gece yarısı herkes uyurken, Odysseus ve askerleri atın içinden çıkarlar ve nöbetçileri öldürürler. Sinon tarafından verilen işaretle Troia’ya yaklaşan Akhalar’a kapılar açılır. İçeri giren Akhalar büyük bir katliam yaparak Troia Kenti’nin yakarlar.

Tarihin en büyük hilelerinden biri olarak kabul edilen Troia Atı ise destanların kaleme alındığı dönemden itibaren farklı alanlarda çok sayıda resmedilmiştir. Konu hep aynı kalsa da farklı sanatçılar farklı yorumlar katarak seramikten tutun yüzük mühürlere kadar farklı alanlarda ön plana çıkarmışlardır. İlk kez Mykonos Vazosu üzerinde MÖ 675 yılında betimlenen Troia Atı ve Troia Savaşı, bu tarihten sonra günümüze kadar sanat alanında etkisini devam ettirmiştir.

Burada sözünü edeceğim at ise çok fazla bilinmemektedir. Oliver Reverdin tarafından Fransızca yayınlanan “Homere chez calvin: figures de l’hellenisme a Genève” isimli kitapta yer almaktadır. 1 cm boyutunda oyma mühür olduğu belirtilmektedir. Bu mühürler arkeolojik alanlarda genellikle yüzük taşı olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Dikatlice bakıldığında kalsedon taşından yapılan bu mührün de çevresinde kalan izler bir yüzük taşı olduğunu göstermektedir. Yazar tarafından Cenevre özel koleksiyonunda yer aldığı ve daha önce yayınlanmadığı yazmaktadır. Kökeni belirtilmeyen, muhtemelen bir mühür yüzükten düşen ve Troia Savaşı’nın resmedildiği, kalsedon taşından yapılmış bu mühür MÖ 4-3. yüzyıla tarihlenmektedir. Tekerlekler üzerine monte edilmiş şekilde resmedilen at, Troia’nın mazgallı surları önünde durmaktadır. Atın içinden çıkan Akha askerleri kalesurlarına dayalı iki farklı merdivene tırmanmaktadırlar.

Bütün dünya tarihini her alanda derinden etkileyen Troia Savaşı’nın ve Troia Atı’nın bir kişi tarafından yüzük taşına işlenmesi veya mühür olarak kullanılması hiç de şaşırtıcı olmasa gerek.

Filtreler:

Fecri Polat Son Yazıları...

Yorumlar...

    Henüz yorum yok...

Sizin Yorumunuz...

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir