Piri Reis Çeşmesi

?Su gibi aziz ol?

?Allah size su gibi ömür versin.?

?Su gibi ömrün olsun.?

?Su küçüğün yol büyüğün.?

Ya da;

?Su küçüğün söz büyüğün.?

Veya;

?Su küçüğün, sofra büyüğün.

Türkçemizdeki su ile ilgili bazı güzel sözler bunlar.

Bizim geleneklerimizde çeşme yapmak vardır. Çeşme yapanın, çeşmesinden içilen suyun sürekli sevap kazandıracağına inanılır.

Selçuklulardan ve Osmanlılardan günümüze, sanat eseri sayılabilen birçok çeşme kalmıştır. Memleketimizde, birçok kentimizde en önemli yapıların başında gelir çeşmeler.

Çeşmelerin, ilginç tarihi hikâyeleri de vardır.

İçinde ?çeşme? geçen birçok şarkı ve türküde mevcuttur.

Çeşmelerin başında yaşanır en önemli olaylar.

Birçok sevdanın ilk ateşleri, çeşme başlarında düşmüştür gönüllere.

Şair boşuna yazmamıştır, ?Çoban Çeşmesi? şiirini.

*

Çanakkale?mizde ve ilçelerinde de birçok çeşme vardır. Köylerde ise vazgeçilmez, hayati bir yapıdır çeşmeler. Köy içinde ve kırsal yerlerde, yaşamın kilit noktasıdır çeşmeler.

Ölen kişiler ve şehit düzenler için çeşme yatırma geleneği, biz Türklerden başka hiçbir millette yoktur.

Çanakkale gelişen bir kent.

Zira kentler gelişirken, içinde barındırdığı tarihi yapıları yok etmemeli.

?Yalı Han?ı? olmasa, Çanakkale yetim kalır.

?Saat Kulesi? olmasa, bir kolu kopmuş gibi olur Çanakkale.

?Aynalı Çarşı? yıkılsa, anlamsızlaşır, bir türkünün içi boşalır.

Gelişen yapılar arasında, çok eski bir çeşme ile karşılaşınca, hem şaşırıyor hem de seviniyor insan.

Bakıyorsunuz çeşmenin aşınmış taşlarına. Suyun aşındırdığı kurnasına dalıyorsunuz. Hele su içmek için asılan su tasları? Binlerce dudağı öpen taslar. Susuzluğu gideren taslar. Özenle yapılmış, nakışlı bakırdan ve kalaylı.

Su içmeyi bile anlamlı kılan, geçmişin izleri?

Mutlu oluyorum, eski çeşmeleri görünce ben.

Bazen de hüzünleniyorum.

Bir çeşmeye, zalimce davranmasına içerliyorum bazı insanların.

Benim için, çeşmelerin bir ruhu var.

Konuşmasalar da, bir hayatı barındırıyorlar bünyelerine. Çeşmelerin etrafında, sürekli yenilenen bir hayat var.

Çeşme yoksa su yok.

Su yoksa hayat yok.

Canlı çeşmeler.

Hayatı yakalayan çeşmeler.

*

Çeşme yapmak kolay değil.

Damla damla suları toplayıp, bir kurnadan akıtmak emek ister. Sabır ister. Usta ister.

*

Bir arkadaşla konuşuyoruz.

?İzmir yolu ile Kepez yolunun ayrıldığı çatalda bir çeşme var. Gördün mü?? Diyor bana.

?Gördüm.?

?O çeşme var ya. Osmanlı donanmasına yıllarca su sağlamış.?

?Hadi ya.?

?Evet, hem de yüzyıllarca??

?

Ertesi gün, gidiyorum çeşmenin yanına.

Kesme taşlardan yapılmış bir çeşme. ?Piri Reis Çeşmesi? yazmakta. Çeşmeye yüzünüzü dönünce, sol tarafta bir harita göze çarpıyor. Sağ tarafta ise Piri Reis?in ?Kitab-ı Bahriye? kitabından bir alıntı yer almakta.

?Bu çeşme yüzyıllar boyu OSMANLI DONANMASI?na su ikmali yapmıştır.?

Çeşmenin yapılış tarihi belli değil.

Çeşme, Piri Reis?in kitabında yer alınca, adı ?Piri Reis reşmesi? olmuş zannedersem.

*

Çanakkale Belediyesi, çeşmenin etrafını çok güzel düzenlemiş. Yeşillendirmiş, Çiçekler ekmiş, ağaçlar dikmiş. Temizliği iyi. Oturma yerleri var. Çeşme güzelde. Bir uyarı levhası çakmışlar çeşmeye. ?İçmek Sakıncalıdır.?

Günümüzde çevre kirliliği, içilecek suları da azaltmakta.

Sularda, bazı güzel insanlar gibi sakıncalı olmakta(!)

Siz anladınız, ne demek istediğimi.

Neyse.

?Bir çeşmeyi korumak, tamir etmekten daha zor.?

Piri Reis Çeşmesi?nden su içilmez. İçilmez de. Yine de çeşme, çeşme gibi olmalı. İlk yapıldığında, kurnası yokmuş çeşmenin. Biz biliyoruz ki, kurnasız çeşme olmaz. Çeşmenin kurnası olmayınca, birisi çeşmeyi eksik bulmuş. Açıkgözün biriside bulduğu bir duş fıskiyesini, bir bez parçasıyla kurna yerine zorla yerleştirmiş. Al sana bir musluk. Yüzyılların yıpratamadığı çeşmede, bir duş fıskiyesi olur mu?

Bence tarihe, büyük bir saygısızlık.

Tarihe, böyle kazık atılmaz ki.

Kültür varlığımızdır, çeşmeler.

Tarih bilincimizi geliştirmeliyiz.

Sahiplenmeliyiz, tarihi değerlerimizi.

*

Çeşmeye adı verilen Piri Reis kimdir?

Birazda Piri Reis?ten bahsedeyim.

Gelibolu?da doğmuş. Kahire?de ölmüş.(1465-1554) Yok ölmemiş. Kellesi vurularak idam edilmiş.

Piri Reis, bir denizci.

Osmanlı denizcisi.

Bir ?Dünya Haritası? çizmiş.

?Kitab-ı Bahriye? yani şimdiki adıyla ?Deniz Kitabı? adında birde kitap yazmış.

Deniz bilimleri adamı ve iyi bir kaptan.

Korsanlıkta yapmış.

Mısır?da kaptanlık yapmış. Bir seferden Mısır?a döndüğünde, Basra Valisi Kubat Paşa?ya haraç vermeyince, katakulliye getirilmiş. Mısır Beylerbeyi Mehmet Paşa?nın gammazlaması ve yanlış bilgi vermesi ya da çekememezliği yüzünden padişaha şikâyet edilmiş. Kanunları ile ünlü ?Kanuni Sultan Süleyman? bir fermanla Piri Reis?in boynunu vurdurtmuş. 80 yaşında, boşu boşuna öldürülmüş. Suçsuz yere öbür tarafa postalanmış Piri Reis. Bütün mirasına da devlet el koymuş.

Biz böyleyiz işte, birisini hem severiz, hem de keseriz.

Sultan Süleyman?a da kalmadı bu dünya.

*

Çanakkale?de önemli bir yapı, Piri Reis Çeşmesi.

1993 yılında onarım gören bu önemli tarihi çeşmeyi korumak gerekiyor.

Çanakkale İl Genel Meclisi, kültür ve Sosyal hizmetler Komisyonu Başkanlığı yapmış olan Mustafa Menteşe gündeme getirmesiyle, onarılmış çeşme. Kuruyan çeşmeye, belediye su getirmiş. Canlanmış çeşme.

Şimdilerde, yarı canlı.

*

?Geçmişi olmayanın geleceği de olmazmış? derler.

Bazı ülkeler ?ulus olmak? için tarih oluşturamazken, biz tarihimizin içinde tarihi değerlerimizi hoyratça yok ediyoruz.

Talan ediyoruz.

Yok etmek için, her şeyi yapıyoruz.

Tarih, yol gösterir uluslara.

Ders verir.

Dersini iyi çalışmayanların işi zordur, her zaman.

Yarın bizi ayakta tutacak değerlerimize sahip çıkalım.

Bir çeşme deyip geçmeyelim.

Geçmişten gelen, ?bir kapı tokmağı, bir su tası, bir çivi? bile bizim için çok önemli.

Çanakkale?yi de değerli kılan, ?geçmişten günümüze ulaşan tarihi ve doğal yapısıdır.?

?Yaşam kültürümüz içinde yer alan her şeydir.?

Piri Reis Çeşmesi?nin, kurnası sökülüp yerine takılan ?duş fıskiyesi? bizim utanç(onursuzluk belgesi) plaketimizdir.

?Değerlerimize? sahip çıkalım.

?Çanakkale değerlerine?

?Anadolu değerlerine?

Bizi ?birbirimize bağlayan? her şeye.

Sahip çıkalım.

• 08/01/2014 Bir Ankara / İki Gün / İki Lira
• 18/08/2013 Şakir Askan / Seni Sevmeyen Ölsün
• 18/07/2013 Birliği Bozan Birlik Kavgaları
• 05/07/2013 Zülfü Livaneli / Kepez Kayısı Şenliği
• 01/07/2013 Ucuz Hayatlar
• 24/06/2013 Ölüler Kenti Ozanı’na Mektuplar*
• 11/06/2013 Yenice’de Her Gün Doğa Yürüyüşü
• 27/05/2013 Kepez Güreşlerinin Sonrası
• 15/05/2013 Haydi Kepez’e Güreşlere Gelin
• 30/04/2013 Tostçular Çarşısı